Thuế thu nhập được xem là yếu tố quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển kinh tế số và công nghệ cao, nơi việc thu hút nhân tài trong lĩnh vực công nghệ trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu. Một giải pháp gần đây được đề xuất là chính sách miễn, giảm thuế thu nhập cho các chuyên gia công nghệ. Đề xuất này không chỉ nhằm khuyến khích nhân lực chất lượng cao gắn bó lâu dài mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghệ nước nhà.

Tại kỳ họp Quốc hội gần đây, các đại biểu đã đưa ra những ý kiến đáng chú ý về vấn đề này. Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) và Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng chính sách ưu đãi thuế để hỗ trợ các chuyên gia công nghệ. Đồng thời, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cũng được nhắc đến như một kim chỉ nam trong việc định hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Vậy, chính sách này sẽ mang lại những lợi ích gì và tại sao nó lại nhận được sự quan tâm lớn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tại sao cần miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ?

1. Thu hút và giữ chân nhân tài trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu

Ngành công nghệ toàn cầu đang chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt trong việc thu hút nhân tài. Các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc hay Mỹ đều có những chính sách ưu đãi thuế hấp dẫn dành cho các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ cao. Tại Việt Nam, mức thuế thu nhập cá nhân hiện hành được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từ 5% đến 35%, tùy thuộc vào thu nhập. Tuy nhiên, với những chuyên gia có trình độ cao, mức thuế này có thể trở thành rào cản khiến họ cân nhắc làm việc ở nước ngoài thay vì ở lại Việt Nam.

Đại biểu Quốc hội Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) đã chỉ ra rằng, việc miễn hoặc giảm thuế thu nhập sẽ là "liều thuốc" cần thiết để giữ chân nhân tài, đặc biệt trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp công nghệ nước ngoài đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Ông nhấn mạnh: "Nếu không có chính sách ưu đãi phù hợp, chúng ta sẽ mất đi những bộ óc xuất sắc vào tay các quốc gia khác."

2. Thúc đẩy phát triển kinh tế số theo Nghị quyết 57

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ vào năm 2030. Để đạt được điều này, nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao đóng vai trò cốt lõi. Việc giảm gánh nặng thuế thu nhập cho các chuyên gia không chỉ giúp họ có thêm động lực cống hiến mà còn tạo điều kiện để các doanh nghiệp công nghệ tuyển dụng nhân sự giỏi với chi phí hợp lý hơn.

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) cũng đồng tình với quan điểm này khi cho rằng, chính sách ưu đãi thuế là một trong những công cụ quan trọng để hỗ trợ các ngành mũi nhọn, trong đó có công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn. Ông nhấn mạnh rằng, nếu được triển khai, chính sách này sẽ tạo ra sự đột phá trong việc phát triển nguồn nhân lực công nghệ Việt Nam.

Lợi ích của chính sách miễn, giảm thuế thu nhập

1. Đối với chuyên gia công nghệ

Việc giảm hoặc miễn thuế thu nhập sẽ trực tiếp tăng thu nhập thực tế của các chuyên gia công nghệ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo động lực để họ gắn bó lâu dài với công việc. Ví dụ, một chuyên gia có thu nhập 100 triệu đồng/tháng hiện phải nộp thuế ở mức 20-25%, tương đương 20-25 triệu đồng. Nếu được miễn giảm, số tiền này có thể được sử dụng để đầu tư vào học tập, nghiên cứu hoặc cải thiện đời sống cá nhân.

2. Đối với doanh nghiệp công nghệ

Các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup hoặc công ty vừa và nhỏ trong lĩnh vực công nghệ, sẽ được hưởng lợi gián tiếp từ chính sách này. Khi chuyên gia công nghệ có mức thu nhập thực tế cao hơn mà không cần tăng lương, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chi phí vận hành, từ đó đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.

3. Đối với nền kinh tế quốc gia

Việc thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ không chỉ giúp Việt Nam nâng cao vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới mà còn tạo ra giá trị gia tăng lớn cho nền kinh tế. Các sản phẩm công nghệ cao, phần mềm, và dịch vụ kỹ thuật số sẽ đóng góp đáng kể vào GDP, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các ngành truyền thống.

Xem thêm: Ngành IT Có Phải Là Thỏi Nam Châm Hút Vốn Ngoại

Thực trạng thuế thu nhập tại Việt Nam và những hạn chế

Hiện nay, luật thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam được áp dụng từ năm 2007 và đã trải qua một số lần sửa đổi. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, chính sách thuế hiện hành chưa thực sự phù hợp với tốc độ phát triển của các ngành công nghệ cao. Mức giảm trừ gia cảnh (hiện là 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc) được đánh giá là chưa theo kịp với thực tế lạm phát và chi phí sinh hoạt.

Hơn nữa, các chuyên gia công nghệ thường có thu nhập cao, dẫn đến việc họ phải chịu mức thuế suất lũy tiến cao hơn so với các ngành nghề khác. Điều này tạo ra sự bất bình đẳng nhất định, đặc biệt khi so sánh với các chính sách ưu đãi thuế ở các quốc gia phát triển. Đây cũng là lý do khiến nhiều ý kiến từ Quốc hội kêu gọi cần có sự điều chỉnh linh hoạt hơn trong chính sách thuế thu nhập.

Đề xuất cụ thể từ các Đại biểu Quốc hội

Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) cho rằng, cần có một khung chính sách riêng biệt dành cho các chuyên gia công nghệ, đặc biệt là những người làm việc trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, và an ninh mạng. Ông đề xuất miễn thuế thu nhập trong 3-5 năm đầu cho các chuyên gia nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam, đồng thời giảm 50% thuế cho các chuyên gia trong nước trong cùng khoảng thời gian.

Trong khi đó, Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) nhấn mạnh rằng, chính sách miễn giảm thuế cần đi kèm với các tiêu chí rõ ràng để tránh lạm dụng. Ông gợi ý rằng chỉ những chuyên gia có trình độ cao, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế hoặc làm việc trong các dự án công nghệ trọng điểm mới được hưởng ưu đãi này. Điều này sẽ đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của chính sách.

Thách thức khi triển khai chính sách miễn, giảm thuế thu nhập

Mặc dù nhận được nhiều sự ủng hộ, đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cũng đối mặt với không ít thách thức. Thứ nhất, việc giảm thuế có thể ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn. Thứ hai, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo chính sách được áp dụng đúng đối tượng, tránh tình trạng trục lợi hoặc phân bổ không công bằng.

Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng, thay vì chỉ tập trung vào ưu đãi thuế, Việt Nam cần đầu tư đồng bộ vào cơ sở hạ tầng công nghệ, giáo dục và môi trường làm việc để tạo sức hút lâu dài cho nhân tài.

Đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ không chỉ là một chính sách kinh tế mà còn là lời khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc phát triển kinh tế số và công nghệ cao. Với sự đồng thuận từ các Đại biểu Quốc hội như Trần Văn Khải và Phạm Trọng Nghĩa, cùng định hướng từ Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, đây có thể là bước ngoặt quan trọng để Việt Nam vươn lên trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, triển khai đồng bộ và minh bạch. Bạn nghĩ sao về đề xuất này? Liệu nó có thể trở thành động lực lớn cho ngành công nghệ Việt Nam? Theo dõi các bài viết mới nhất về công nghệ tại HR1Tech nhé!

Nguồn: Laodong