Tầm quan trọng của việc trang bị kỹ năng số cho mọi người dân Việt Nam được Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, trong bối cảnh chuyển đổi số trở thành xu thế tất yếu của thời đại. Phát biểu tại lễ phát động phong trào "Bình dân học vụ số" vào ngày 26/3/2025 tại Đại học Bách Khoa Hà Nội, Thủ tướng nhấn mạnh rằng đây là nhiệm vụ cấp bách, không thể trì hoãn. Với mục tiêu xây dựng một xã hội số toàn diện, chính phủ đang đặt nền móng để mỗi công dân số đều có thể thích nghi và phát triển trong kỷ nguyên công nghệ 4.0.

Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc về sáng kiến phổ cập kỹ năng số, ý nghĩa của phong trào "Bình dân học vụ số", cùng những định hướng chiến lược mà Thủ tướng đề ra nhằm đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu quốc gia số. Hãy cùng khám phá cách mà chính phủ đang nỗ lực để không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình chuyển đổi số này, đặc biệt thông qua giáo dục số.

1. Kỹ Năng Số - Chìa Khóa Của Tương Lai

Kỹ Năng Số Là Gì?

Kỹ năng số không chỉ đơn thuần là khả năng sử dụng máy tính hay điện thoại thông minh. Theo UNESCO, đây là tập hợp các năng lực giúp con người sử dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả để học tập, làm việc và tham gia vào xã hội hiện đại. Từ việc tìm kiếm thông tin trên internet, giao tiếp qua các nền tảng số, đến xử lý dữ liệu cơ bản, kỹ năng công nghệ đã trở thành yêu cầu thiết yếu trong mọi lĩnh vực đời sống.

Tại Việt Nam, khi nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ, nhu cầu về kỹ năng số càng trở nên cấp thiết. Báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông (năm 2024) cho thấy, tỷ lệ người dân sử dụng internet đã đạt hơn 78%, nhưng chỉ khoảng 30% có khả năng ứng dụng công nghệ một cách thành thạo trong công việc. Điều này cho thấy khoảng cách lớn về năng lực số giữa các nhóm dân cư, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Tại Sao Phổ Cập Kỹ Năng Số Là Nhiệm Vụ Cấp Bách?

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ví von rằng, nếu chuyển đổi số là "yêu cầu khách quan và lựa chọn chiến lược", thì kỹ năng số chính là "hơi thở" của công dân số trong xã hội số. Ông nhấn mạnh rằng, không thể xây dựng quốc gia số nếu người dân không được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết. Đây không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn là câu chuyện về sự công bằng và bao trùm trong phát triển thông qua giáo dục số.

Theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới (World Bank, 2024), các quốc gia có tỷ lệ người dân thành thạo kỹ năng số cao thường đạt mức tăng trưởng kinh tế vượt trội. Việt Nam, với tham vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, không thể bỏ qua yếu tố này. Việc phổ cập kỹ năng công nghệ sẽ giúp nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện để người dân tham gia sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu.

2. Phong Trào "Bình Dân Học Vụ Số" - Cầu Nối Quá Khứ Và Tương Lai

Lấy Cảm Hứng Từ Lịch Sử

Phong trào "Bình dân học vụ số" được Thủ tướng nhắc đến như một sự kế thừa tinh thần của phong trào "Bình dân học vụ" cách đây 80 năm. Vào thời điểm đó, khi 95% dân số Việt Nam mù chữ, phong trào đã giúp hàng triệu người biết đọc, biết viết chỉ trong thời gian ngắn. Nay, trong kỷ nguyên số, "giặc dốt" không còn là mù chữ truyền thống, mà là sự thiếu hụt kỹ năng số - rào cản lớn để hội nhập và phát triển.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng từng nhận định rằng, phong trào này không chỉ là một sáng kiến giáo dục số, mà còn là "cầu nối giữa quá khứ và tương lai". Nó không chỉ giúp người dân tiếp cận công nghệ, mà còn khơi dậy tinh thần hiếu học và khát vọng vươn lên của con người Việt Nam.

Đọc thêm: Tương Lai Cho Thế Hệ Trẻ Việt Nam Vươn Mình

Mục Tiêu Cụ Thể Của Phong Trào

Tại buổi lễ phát động, Thủ tướng đã đề ra công thức "1 mục tiêu, 2 phát huy, 3 bảo đảm, 4 nhiệm vụ trọng tâm" để triển khai phong trào:

• Một mục tiêu: Phổ cập tri thức và kỹ năng số cơ bản cho mọi người dân, đảm bảo tính toàn diện, bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau.
• Hai phát huy: Huy động nguồn lực tổng hợp từ nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng; đồng thời phát huy truyền thống hiếu học và tinh thần học tập suốt đời.
• Ba bảo đảm: Đảm bảo cơ sở hạ tầng số, nội dung đào tạo phù hợp và sự tham gia của toàn dân.
• Bốn nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng nền tảng số, tổ chức đào tạo, nâng cao nhận thức và ứng dụng thực tiễn.

Những định hướng này cho thấy sự quyết tâm của chính phủ trong việc biến kỹ năng số thành nền tảng cho sự phát triển bền vững.

3. Chiến Lược Triển Khai Phổ Cập Kỹ Năng Số

Xây Dựng Nền Tảng Số Hiện Đại

Một trong những bước đi đầu tiên là ra mắt nền tảng số "Bình dân học vụ số" - một hệ thống học trực tuyến miễn phí, dễ tiếp cận cho mọi tầng lớp nhân dân. Tại Đại học Bách Khoa Hà Nội, Thủ tướng đã trực tiếp tham quan và góp ý để hoàn thiện nền tảng này. Đây sẽ là công cụ chính giúp người dân học hỏi và nâng cao kỹ năng số, từ cách sử dụng email, giao dịch trực tuyến, đến các kỹ năng công nghệ phức tạp hơn như phân tích dữ liệu cơ bản.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, đến cuối năm 2025, mục tiêu là 80% người dân trưởng thành có tài khoản trên nền tảng số này và ít nhất 50% hoàn thành các khóa học cơ bản về kỹ năng số.

Huy Động Toàn Dân Tham Gia

Thủ tướng nhấn mạnh rằng, phổ cập kỹ năng số không chỉ là trách nhiệm của chính phủ mà cần sự tham gia của cả xã hội. Các doanh nghiệp công nghệ như Viettel, VNPT được khuyến khích đóng góp bằng cách cung cấp hạ tầng, tài liệu học tập và hỗ trợ đào tạo. Đồng thời, các trường đại học, cao đẳng cũng sẽ đảm nhận vai trò tổ chức các khóa học ngắn hạn về giáo dục số cho cộng đồng.

Đặc biệt, Thủ tướng kêu gọi tinh thần "toàn dân làm chuyển đổi số", khuyến khích mỗi công dân số tự giác học tập và chia sẻ kiến thức với người thân, bạn bè. Đây là cách tiếp cận thực tế để đảm bảo sự lan tỏa rộng rãi của phong trào.

Định Hướng Dài Hạn

Ngoài việc tập trung vào đào tạo cơ bản, chính phủ cũng đặt mục tiêu phát triển các kỹ năng số nâng cao như lập trình, trí tuệ nhân tạo (AI), và an ninh mạng. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF, 2024), những kỹ năng công nghệ này sẽ chiếm ưu thế trong thị trường lao động tương lai. Việt Nam cần chuẩn bị lực lượng lao động sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp công nghệ cao.

4. Thách Thức Và Giải Pháp

Thách Thức Trong Việc Phổ Cập Kỹ Năng Số

Dù có nhiều tiềm năng, việc phổ cập kỹ năng số tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít khó khăn:

• Hạ tầng chưa đồng bộ: Nhiều khu vực nông thôn, miền núi vẫn thiếu kết nối internet ổn định để triển khai nền tảng số.

• Khoảng cách thế hệ: Người cao tuổi và lao động lớn tuổi thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận kỹ năng công nghệ.
• Nhận thức hạn chế: Một bộ phận người dân chưa thấy được tầm quan trọng của kỹ năng số.

Giải Pháp Đề Xuất

Để vượt qua những rào cản này, cần có các giải pháp đồng bộ:

• Đầu tư hạ tầng: Tăng cường phủ sóng 5G và cung cấp thiết bị công nghệ giá rẻ cho vùng sâu, vùng xa để hỗ trợ giáo dục số.
• Chương trình đào tạo linh hoạt: Thiết kế các khóa học đơn giản, phù hợp với từng nhóm đối tượng, đặc biệt là người lớn tuổi.
• Tuyên truyền nâng cao nhận thức: Sử dụng truyền thông đại chúng để nhấn mạnh vai trò của kỹ năng số trong cuộc sống hàng ngày.

Sáng kiến phổ cập kỹ năng số của Thủ tướng Phạm Minh Chính không chỉ là một chương trình giáo dục số, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên số. Với phong trào "Bình dân học vụ số", chính phủ đang từng bước xây dựng một xã hội không chỉ giàu tri thức mà còn mạnh mẽ về kỹ năng công nghệ. Đây là cơ hội để mỗi công dân số Việt Nam góp phần vào hành trình phát triển đất nước, sẵn sàng hội nhập và vươn xa trên trường quốc tế.

Hãy cùng chung tay nâng cao kỹ năng số, bởi đó không chỉ là chìa khóa mở ra tương lai mà còn là cách để chúng ta khẳng định vị thế trong thời đại mới. Nếu bạn đang tìm kiếm hay tuyển dụng liên quan đến công nghệ đừng ngần ngại liên hệ HR1Tech nhé!

Nguồn: VNExpress